- اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی :
-
-
تعیین مقدار خاکستر و خاکستر سولفاته
(Ash from Petroleum Products , Sulfated Ash from Lubricating Oils and Additives & Percent Ash Content of Engine Coolants)
تعیین مقدار خاکستر (Ash from Petroleum Products)
هدف از انجام آزمون و محدودیت ها:
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین خاکستر سوخت های حاصل از تقطیر و سوخت های باقی مانده، سوخت های توربین گازی، نفت خام، روغن های روان کننده، موم ها و دیگر فرآورده های نفتی در محدوده 0.001 درصد جرمی تا 0.180 درصد جرمی می باشد که در آن ها هر گونه مواد خاکستر ساز اساسا ناخالصی های نامطلوب یا آلودگی به شمار می رود.
این روش برای فرآورده های نفتی حاوی مواد افزودنی خاکستر ساز (مانند برخی ترکیبات فسفردار) کاربرد ندارد.
در برخی نمونه ها همه فلزات خاکستر ساز، به طور کمی در خاکستر باقی نمی مانند، این امر به ویژه در مورد فراورده های حاصل از تقطیر است که برای باقی ماندن کمی فلزات در خاکستر می بایست روش ویژه ای به کار برد.
این استاندارد برای تعیین خاکستر روغن های روان کننده کار نکرده دارای مواد افزودنی و روغن های روان کننده سرب دار و روغن موتور کارکرده کاربرد ندارد.
آگاهی از میزان خاکستر ساز در یک فرآورده نشان دهنده اطلاعاتی مبنی بر چگونگی مناسب بودن آن برای کاربرد مورد نظر می باشد. خاکستر می تواند ناشی از ترکیبات فلزی محلول در آب یا روغن یا مواد جامد خارجی مانند گرد و خاک و زنگ باشد.
وسایل:
بوته: از جنس پلاتین، سیلیس یا چینی با گنجایش 90 میلی لیتر تا 120 میلی لیتر.
کوره الکتریکی: قابلیت تامین دمای ( 25±775 ) درجه سلسیوس و دارای روزنه های مناسب در جلو و عقب باشد تا هوا به آرامی جریان یابد.
مشعل گازی یا هیتر برقی.
تکاننده مکانیکی.
دقت شود:
نمونه برداشته شده نماینده واقعی از کل نمونه باشد.به این منظور تکان دادن شدید نمونه ضروری است.
روش انجام آزمون:
بوته را در دمای 700 درجه سلسیوس تا 800 درجه سلسیوس به مدت 10 دقیقه حرارت دهید.
سپس آن را تا دمای محیط در یک دسیکاتور بدون عامل خشک کننده خنک کنید .
با دقت 0/1 میلی گرم وزن کنید.
توزین بوته ها باید بلافاصله پس از خنک شدن انجام گیرد.
نمونه را به مدت 10 دقیقه بصورت دستی و یا با تکاننده مکانیکی تکان دهید.
دقت شود نمونه حتما همگن شود.
در صورتی که نمونه دارای گرانروی بالا می باشد نمونه را حرارت داده تا بصورت مایع در آید و سپس آن را مخلوط کنید.
نمونه ای که دارای آب می باشد ممکن است پس از حرارت جوشیده و منجر به پاشیدن یا کف کردن بکند.بنابراین آزمایشگر از وسایل محافظتی استفاده نماید.
اختلاط نمونه ها بصورت هم زدن باشد بهتر است.
با ترازویی که دریچه آن از بالا باز می گردد نمونه را با تقریب 0/1 گرم وزن کنید.
دقت شود بیش از 20 میلی گرم خاکستر به دست نیاید.
بوته را با کمک یک مشعل گازی به دقت حرارت دهید تا محتویات آن شعله ور شود.
تا جایی ادامه دهید که شعله شما قطع شود و فقط باقیمانده کربنی بجا بماند.
اگر مواد به بیرون پاشید آن نمونه را کنار بگذارید و یک نمونه دیگر بردارید.
نمونه در حال سوختن را بدون توجه رها نکنید.
نمونه هایی که روی آن یک پوسته تشکیل می شود را با یک قاشقک به هم بزنید، در صورتی که نمونه به قاشقک چسبید با استفاده از نوار باریکی از کاغذ صافی بدون خاکستر آن را به بوته برگردانید.
نمونه را زیاد حرارت ندهید به طوری که بوته سرخ شود و یا شعله آن بیشتر از لبه بوته شود.
در اثر این امر جرقه هایی ایجاد می شود که منجر به کاهش قابل ملاحظه خاکستر می گردد.
باقیمانده را در کوره الکتریکی با دمای 775 درجه سلسیوس بسوزانید تا مواد کربنی از بین برود.
بوته را تا دمای محیط در یک دسیکاتور مناسب خنک نمایید و با تقریب 0/1 میلی گرم وزن کنید.
بوته را مجدد در دمای 775 درجه سلسیوس حداقل به مدت 20 دقیقه حرارت دهید و در دسیکاتور گذاشته و دوباره وزن کنید.
حرارت و سرد کردن را تا جایی ادامه دهید تا اختلاف دو توزین متوالی بیش از 0/5 میلی گرم نباشد.
A=(W2/W1)*100
A درصد جرمی خاکستر
W2 جرم خاکستر بر حسب گرم
W1 جرم نمونه بر حسب گرم
📋 استاندارد ملی ایران بشماره INSO 2940 (استاندارد روش آزمون تعیین مقدار خاکستر)
دریافت استاندارد:
https://b2n.ir/j26755
📋 استاندارد بین المللی ASTM D482
مشاهده استاندارد:
https://www.astm.org/Standards/D482
اندازه گیری خاکستر سولفاته شده روغن های روان کننده و مواد افزودنی (Sulfated Ash from Lubricating Oils and Additives)
هدف و دامنه کاربرد:
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین روشی برای اندازه گیری خاکستر سولفاته شده در روغن های روان کننده استفاده نشده دارای مواد افزودنی و کنسانتره های افزودنی مورد استفاده در ترکیبات است. این مواد افزودنی معمولا حاوی یک یا چند فلز، نظیر باریم، کلسیم، منیزیم، روی، پتاسیم، سدیم و قلع هستند. عناصر گوگرد، فسفر و کلر نیز می توانند به صورت ترکیب وجود داشته باشند.
این استاندارد برای روغن های دارای مواد افزودنی بدون خاکستر که مقادیر خاکستر سولفاته شده آن کمتر از 0.02% جرمی است، کاربرد دارد. حد پایین این روش آزمون 0.005 % جرمی خاکستر سولفاته شده است.
این استاندارد برای آنالیز روغن های موتور استفاده شده یا روغن های دارای سرب کاربرد ندارد. همچنین برای آنالیز روغن های روان کننده فاقد مواد افزودنی توصیه نمی شود، برای چنین نمونه هایی می توان از استاندارد ملی ایران به شماره 2940 استفاده کرد.
خاکستر سولفاته شده را می توان برای شناسایی غلظت مواد افزودنی حاوی فلزات معین در روغن های تازه به کار برد. زمانی که فسفر وجود ندارد، باریم، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم به سولفات هایشان تبدیل می شوند و قلع (مشتقات قلع) و روی به اکسیدهایشان تبدیل می شوند.
گوگرد و کلر مزاحمت ایجاد نمی کنند اما زمانی که فسفر به همراه فلزات وجود دارد، یه طور جزیی یا کلی به شکل فسفات های فلزی در خاکستر سولفاته شده باقی می ماند.
خلاصه روش آزمون:
نمونه مشتعل شده و تا زمانی که فقط خاکستر و کربن باقی بماند، سوزانده می شود. پس از خنک سازی، باقی مانده با اسید سولفوریک واکنش داده و تا کامل شدن اکسایش کربن در دمای ̊C 775 حرارت داده می شود. سپس خاکستر خنک شده، دوباره با سولفوریک اسید واکنش داده و تا رسیدن به وزن ثابت در دمای ̊C 775 حرارت داده می شود.
❓آزمون تعیین مقدار خاکستر سولفاته را توضیح دهید؟
⚠️ این روش برای روغن های دارای مواد افزودنی بدون خاکستر که مقادیر خاکستر سولفاته شده آن ها کمتر از 0.02 درصد جرمی است کاربرد دارد.
خاکستر سولفاته شده را میتوان برای شناسایی غلظت مواد افزودنی حاوی فلزات معین در روغن های تازه بکار برد، زمانی که فسفر وجود ندارد باریم، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم به سولفات هایشان تبدیل می گردند. گوگرد و کلر مزاحمت ایجاد نمی کنند اما زمانی که فسفر به همراه فلزات وجود دارد به طور جزئی یا کلی به شکل فسفات های فلزی در خاکستر سولفاته شده باقی می ماند.
خاکستر سولفاته: باقی مانده به جا مانده از کربن دار شدن نمونه و باقی مانده ای که با سولفوریک اسید واکنش داده و سپس تا رسیدن به وزن ثابت حرارت داده میشود.
📋 استاندارد ملی ایران بشماره INSO 194 (استاندارد روش آزمون اندازه گیری خاکستر سولفاته شده روغن های روان کننده و مواد افزدنی)
دریافت استاندارد:
https://b2n.ir/x61153
📋 استاندارد بین المللی ASTM D874
مشاهده استاندارد:
https://www.astm.org/Standards/D874
تعیین درصد خاکستر مایعات خنک کننده موتور (Percent Ash Content of Engine Coolants)
هدف و دامنه کاربرد:
هدف از تدوین استاندارد تعیین خاکستر حاصله از سوزاندن مایعات خنک کننده موتور و ضدزنگ تجاری بسته بندی شده یا مصرف شده است. این روش آزمون برای شناسایی نوع ضدیخ طراحی شده است. و برای تعیین وجود بازدارنده های معدنی استفاده شده است. اندازه گیری خاکستر به معنی اندازه گیری کل بازدارنده ها نمی باشد.
لازم به یادآوری است که مقدار خاکستر بزرگتر از مقدار بیان شده در استاندارد ملی 338 ممکن است به مایعات خنک کننده پایه نمک مربوط باشد.
📋 استاندارد ملی ایران به شماره INSO 1327 (استاندارد روش آزمون تعیین درصد خاکستر مایعات خنک کننده موتور)
دریافت استاندارد:
https://b2n.ir/a82021
📋 استاندارد بین المللی ASTM D1119
مشاهده استاندارد:
https://www.astm.org/Standards/D1119
[تمام مطالب مرتبط با اندازه گیری خاکستر (Ash Content) در این صفحه بروزرسانی خواهد شد]