آزمایشگاه های دانش بنیان و توسعه صنعت نفت
•
تحول و توسعه صنعت نفت با حمایت از شرکت های دانش بنیان
•
بهبود کیفیت و اصلاح فرآیند تولید
•
نقش آزمایشگاه در کنترل کیفیت
•
آموزش و پرورش نیروی انسانی کارآمد
o تحول و توسعه صنعت نفت با حمایت از شرکت های دانش بنیان:
یکی از بنیادی ترین اقدامات برای سرعت بخشیدین به خودکفایی ملی و گذر از بحران، اعتماد و حمایت از شرکت های دانش بنیان است. عمده فعالیت شرکت های دانش بنیان شامل؛ 1-انجام تحقیقات کاربردی 2-ارائه خدمات تخصصی و مشاوره ای (خدمات علمی و تحقیقاتی و فنی) 3-تولید محصولات یا فناوری نوین (توسعه فناوری) 4-انجام خدمات نظارتی بر تحقیقات پژوهشی، اجرایی و مشاوره ای 5-ارائه خدمات توسعه کارآفرینی 6-ایجاد مراکز رشد و خدمات، ایجاد و توسعه کسب و کار 7-ارائه خدمات توسعه ی محصول جدید 8-ارائه خدمات ورود کسب و کار به بازار بین المللی و جهانی کردن آن ها 9-برنامه ریزی و اجرای طرح های توسعه ی کارآفرینی در سطوح جدید ملی، منطقه ای و محلی است.
پاسخ به این سوال که دلیل حمایت از شرکت های دانش بنیان چیست؟ می توان دلایل عمده زیر را نام برد.
تولید علم، خلاقیت و نوآوری، خودکفایی در تولید مواد اولیه و تجهیزات، رونق تولید و افزایش بازدهی، پرورش نیروی متخصص و بومی، اقتصاد مقاومتی و کاهش هزینه ها، بهبود کیفیت و رقابت در بازارهای خارجی، بهروری هرچه بیشتر از تکنولوژی روز دنیا
بر طبق آمار منتشر شده کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری کشور بیش از 4700 شرکت دانش بنیان اعم از شرکت های دانش بنیان نوپا نوع 1 و 2 و دانش بنیان تولیدی نوع 1 و 2 در کشور مشغول به فعالیت هستند. به گزارش شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی از این تعداد، 81 آزمایشگاه با موافقت کارگروه و با هدف پیشبرد و گسترش تحقیق و پژوهش کشور بر مبنای توان داخلی در فهرست کالاها و خدمات دانش بنیان قرار گرفته است که شامل خدمات طراحی آزمون، تولید نمونه اولیه، آماده سازی نمونه آزمون، کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی، آنالیز نمونه، تعمیر و نگهداری و تولید نرم افزارهای آزمایشگاهی می گردد.
از جمله اهداف این طرح می توان کمک به چرخه اقتصاد دانش بنیان، تشویق بخش خصوصی آزمایشگاهی مجهز و فعال، ارائه خدمات و تحقیقات و پژوهش و عدم نیاز به سرمایه گذاری و هزینه های کلان توسط دولت برای ایجاد آزمایشگاه های مجهز اشاره کرد.
o بهبود کیفیت و اصلاح فرآیند تولید:
استانداردها، ضامن آسایش، امنیت و توسعه پایدار جوامع هستند. رعایت استانداردها با افزایش سطح کیفیت محصولات و خدمات، کاهش هزینه ها و با بهبود کار کرد همراه خواهد شد و در نتیجه تولید ارزش در جامعه را موجب و این امر سبب رونق تولید و ثروت آوری می گردد.
جای خرسندی است که در میان غفلت نهادهای مختلف از اجرای نص صریح قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مبنی بر نظرخواهی و مشورت با بخش خصوصی، اداره کل استاندارد تهران پذیرای تشکیل کمیته آموزش با همکاری مجتمع مشاوران آزمای نفت ایرانیان گردیده، این سطح بالای همکاری و تعامل میان بخش خصوصی و دولتی هم می تواند کاهنده مشکلات و چالش های فعالان اقتصادی در امر تولید و صادرات کالا باشد، هم دغدغه در رعایت کف الزامات کیفی کالاها اعم از مواد اولیه، کالاهای واسطه ای و ساخته شده را تأمین نماید.
استاندارد یک مسئولیت اجتماعی است که هدف آن توسعه پایدار می باشد. برای دستیابی به مسئولیت اجتماعی، فرد یا سازمان باید تنها در چارچوب قانون عمل کند نه بیشتر و این قانون در واقع همان قانون استاندارد است. عمل بر اساس و پیروی از استانداردها، پایه اخلاقی و قانونی در رفتار است. استاندارد، استاندارسازی یک ساز و کار مهم جهت توسعه پایدار صنایع و فناوری های مختلف است.
سازمان ها امروزه می دانند که باید کارایی عملیاتی خود را در راستای برآورده شدن اهداف کسب و کار، بهبود ببخشند. بهبود کارایی عملیاتی، اغلب از طریق اجرای پروسه بهبود فرآیند عملی خواهد شد. که می تواند شامل بهبود سیستم، بهبود خط تولید، بهره گیری از نیروی انسانی کارآمد، اصلاح فرآیند تولید و اصلاح و بهره گیری از فرمولاسیون های بروز جهت پیشبرد کیفی کالاهای تولیدی گردد.
در نهایت بهبود کیفیت و اصلاح فرآیند تولید منجر به فراهم نمودن امکان رقابت کالاهای تولید داخل با کالاهای مشابه خارجی و تلاش جهت گسترش حضور در بازارهای جهانی را دی پی خواهد داشت.
o نقش آزمایشگاه در کنترل کیفیت:
آزمایشگاه ها علاوه بر آنالیز و استانداردسازی نقش مهمی بنام کنترل کیفیت را عهده دار هستند.
به طور مثال امکان ارائه پیشنهادات در جهت پیشبرد اهداف اشاره شده در جهت بهبود کیفیت، اصلاح فرمولاسیون، طراحی و تولید تجهیزات آزمایشگاهی، راه اندازی و تعمیرات تخصصی تجهیزات آزمایشگاهی، طراحی و ساخت دستگاه، اصلاح و ارائه فرمولاسیون، تحقیقات و پژوهش در زمینه گوگردزدایی، تولید انواع افزودنی ها، تدوین و بازنویسی استانداردها در حوزه فرآورده های نفتی اشاره نمود.
در نهایت هدف هر آزمایشگاه، اخذ نتیجه صحیح و درست و اندازه گیری دقیق نمونه های آزمایشگاهی برای رسیدن به هدف والای کیفیت است.
o آموزش و پروش نیروی انسانی کارآمد:
یکی دیگر از اهداف آزمایشگاه های دانش بنیان در رشد و توسعه صنعت نفت و فرآورده های نفتی برگزاری دوره های آموزشی تخصصی و مهارت محور با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور می باشد. که به موجب پرورش و ارتقاء علمی نیروی انسانی کارآمد، متخصص و بومی می گردد.
واحد های تولیدی با بهره گیری از این نیروهای متخصص و بومی پرورش یافته ضمن اصلاح فرآیند عملیاتی، موجب اصلاح فرآیند کیفی و افزایش کیفیت محصولات خواهد شد.
وحید ابراهیمی
مدیریت مجتمع پژوهشی، آزمایشگاهی و آموزشی مشاوران آزمای نفت ایرانیان